Als ik bij de benedenwoning van Younis aankom, hoor ik voor de deur al
opgewekte stemmen van de jongeren die in de woonkamer aan het werk
zijn. Snel nadat ik heb aangebeld doet een jongen open. De witte
verfvegen op zijn gezicht en kleding maken duidelijk waar hij mee
bezig is. ‘Ik ben ook van Serve The City,’ zeg ik en meteen laat hij
me binnen. In plaats van zijn hand, die ook onder de verf zit, biedt
me zijn onderarm aan en we stellen ons aan elkaar voor.
Achter hem staat Younis (37). Ook zijn onderarm schudt ik, want ook
hij was aan het schilderen. We lopen naar de keuken en ik zie
onmiddellijk hoe moeilijk hij beweegt. Er is me verteld dat hij erge
last heeft van z’n rug, daarom kan hij niet meer werken. ‘Stop nu maar
met schilderen,’ zeg ik, ‘dan kan ik je interviewen.’
Younis wast z’n handen en vertelt dat hij het zo fijn vindt om weer
even wat mensen om zich heen te hebben. Een jaar geleden is hij
tijdens z’n werk achterover gevallen met een grote pan soep in z’n
handen. Hij kwam op z’n rug neer en had pijn, maar verwachtte dat het
vanzelf over zou gaan. Maar het is niet overgegaan. De pijn heeft zich
uitgestrekt van z’n bovenlichaam tot aan z’n voet, het is niet
duidelijk wat er loos is. Komende week zal er onderzoek gedaan worden
in het ziekenhuis.
Younis kan niet lang staan en loopt moeilijk, daarom is hij veel
thuis. Dat maakt hem eenzaam. Geen mens kan alleen leven, daar is hij
inmiddels van overtuigd. Het maakt hem af en toe gek in z’n hoofd, zo
moeilijk vindt hij het. Af en toe doet hij vrijwilligerswerk in de
keuken van stichting De Regenboog. Dan snijdt hij zittend groente,
want staan gaat dus niet, en is blij dat hij er even uit is. Terwijl
we praten horen we in de woonkamer de vijf vrijwilligers van Serve The
City die druk bezig zijn. Ze praten en lachen. ‘Voor mij is dit een
feestje,’ zegt Younis.
Hij woont nu een paar jaar alleen, vroeger was dat heel anders. Hij is
lang dakloos geweest, zowel in Nederland als in Zuid Soedan
waarvandaan hij dertien jaar gelden vluchtte voor de oorlog. Hij kreeg
hier een verblijfsvergunning voor drie jaar, en daarna was het klaar.
Hij mocht niet langer blijven, maar terug naar Soedan kon ook niet
want hij had geen paspoort. Dus hij bleef, en werd opgepakt. Vanwege
gebrek aan opvangruimte kwam hij in de gevangenis terecht. Na een jaar
kwam hij vrij, met de plicht om binnen 48 uur het land te verlaten.
Dat lukte niet en hij zwierft rond tot hij weer werd opgepakt en
vastgezet.
Zo zat Younis in totaal vijf jaar lang opgesloten en leefde naar de
regels van gevangenis, op een afdeling met mensen in dezelfde
situatie; geen recht om te blijven, geen plek om naartoe te gaan. Toen
was het voor Younis genoeg. Hij organiseerde een demonstratie, met
honderden lotgenoten wist hij de aandacht van de politiek en de media
te trekken. Dat was in 2013. En het lukte. Ze kregen overal
logeerplekken aangeboden, maar dat was maar een heel tijdelijke
oplossing. Uiteindelijk vond hij met behulp van antikrakers een gebouw
waar ze met z’n allen twee jaar konden blijven. Tot ze ook daar weg
moesten.
Grote bussen kwamen om iedereen mee te nemen. Waar naartoe, dat wist
bijna niemand. Younis wel, hij had een nieuwe bestemming gevonden in
een oude kerk die verkocht was, maar niet gebruikt werd. Dat moest hij
geheim houden omdat het nog niet geregeld was met de eigenaar. Dus
iedereen ging de bussen in zonder enig idee, om zes minuten later bij
hun nieuwe plek aan te komen. Wat waren de mensen blij, velen vielen
Younis om de nek en konden hem niet genoeg bedankten. Younis denkt er
met weemoed aan terug.
Kort nadat hij ook deze plek moest verlaten heeft Younis, net als de
meeste anderen met wie hij woonde, eindelijk een verblijfsvergunning
gekregen, en een woning. Maar ook bleek hij grote schulden te hebben
die zich opstapelden in de tijd dat hij in onduidelijkheid leefde. Zo
was er de onbetaalde huur uit de tijd dat hij z’n verblijfsvergunning
kwijt was. Deze schuld werd vermeerderd met rente tot een
duizelingwekkend bedrag.
Younis’ slechte gezondheid en de grote schulden maken het leven zwaar.
Gelukkig krijgt hij inmiddels hulp van Civic, een organisatie die
probeert te regelen dat hij drie jaar in de schuldsanering gaat en
daarna van zijn schulden af is. En als straks in het ziekenhuis
duidelijk wordt wat er mis is met Younis’ rug, komt ook daar hopelijk
zicht op beterschap. En dan…. Younis weet wel wat hij wil. Een
opleiding tot buschauffeur, of op de taxi. En een klein gezin. Dat is
Younis’ droom.
Een van de schilders komt de keuken binnen. De tijd zit erop, het werk
is klaar. Younis gaat naar z’n woonkamer die strak wit geschilderd is.
Hij is erg blij met het resultaat en alle hulp die hij heeft gekregen.
Hij haalt hapjes uit de koelkast die hij voor de werkers heeft
gehaald. Ik zeg iedereen gedag en kan niet anders dan Younis het
allerbeste te wensen, met de schuldsanering en zijn gezondheid. Younis
de buschauffeur met een klein gezin. Dat moet toch mogelijk zijn.
